Olej arganowy

Olej arganowy jest jednym z trudniej dostępnych olejów na świecie, ze względu na stosunkowo niewielką ilość pozyskiwanego produktu przy użyciu dużej ilości nasion. Znajduje zastosowanie zarówno w użytku zewnętrznym, jak i wewnętrznym.

Jak produkuje się olej arganowy?

Olej arganowy pozyskuje się jest z nasion drzewa arganowego. Są one nieco mniejsze od nasion słonecznika i zawierają w białym, oleistym bielmie tłusty olej. Przeważnie olej ten pozyskuje się metodą tradycyjną. Wówczas z 30 kg nasion otrzymuje się 1 litr oleju. To bardzo długi i czasochłonny proces. Nasiona są najpierw suszone, delikatnie prażone, mielone i mieszane z letnią wodą. Z tak powstałej brunatnej masy wyciska się olej konserwowany następnie solą. Olej można również pozyskać mechanicznie w wyniku metody zimnego tłoczenia. Za pomocą tej techniki ze 100 kg suchych owoców uzyskuje się do 6 l oleju. Uzyskany tym sposobem olej jest tańszy, a termin jego przydatności sięga 2 lat. Natomiast do celów przemysłowych i laboratoryjnych olej pozyskuje się metodą ekstrakcji.

Rodzaje oleju arganowego

Na rynku wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje oleju arganowego:

• spożywczy – tłoczony na zimno, pozyskiwany z prażonych ziaren arganu. Stanowi często stosowany dodatek do pieczywa;
• upiększający – również tłoczony na zimno z tą różnicą, że do jego produkcji używa się ziaren nieprażonych. Przeznaczony jest do bezpośredniej aplikacji na skórę czy włosy;
• kosmetyczny – zwany również przemysłowym. Nie nadaje się do mycia ani bezpośredniej aplikacji, lecz używany jest jako składnik do wielu preparatów kosmetycznych.

Rodzaj oleju i jego przeznaczenie zależy zatem głównie od metod jego produkcji.

Skład chemiczny

Wiele źródeł porównuje pod względem składu chemicznego olejek arganowy z oliwą z oliwek. W obu tych olejach dominują bowiem kwasy: linolowy i oleinowy. Głównymi składnikami oleju (ponieważ aż do 99%) są mono-, di-, oraz triglicerydy, przede wszystkim nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Do pozostałych składników oleju arganowego należą:

• aminofenole oraz inne związki fenolowe;
• tokoferole;
• kwasy: ferulowy, wanilinowy, syryngowy i inne;
• skwalen;
• karotenoidy.

Skład chemiczny większości olejów roślinnych korzystnie wpływa na organizm człowieka. Szczególne właściwości oleju arganowego przypisuje się właśnie obecności dużej ilości polifenoli, skwalenu i tokoferoli.

Właściwości zdrowotne oleju arganowego

Od dawna olej arganowy (np. po zmieszaniu z miodem) wykorzystywany był w celach spożywczych. W przemyśle spożywczym stanowi dodatek do marynowanych potraw i sosów sałatkowych. Regularne spożywanie oleju arganowego niesie za sobą liczne korzyści zdrowotne.

Wykazano, że olej arganowy może działać korzystnie w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych i stanów zapalnych. Dzięki obecności związków fenolowych wykazuje spore właściwości antyoksydacyjne. W efekcie zapobiega utlenianiu lipoprotein LDL i zwiększa płynność fosfolipidowej błony HDL.

Duże ilości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych obniżają ciśnienie tętnicze krwi, regulują strukturę błon lipidowych i hamują aktywność enzymów zaangażowanych w proliferację nowotworów i choroby Alzheimera.

Zastosowanie w kosmetologii

Wykazano, że regularne stosowanie olejków arganowych na włosy znacznie poprawia ich kondycję. Podobnie jest ze skórą, ponieważ produkt ten chroni ją, pielęgnuje i odnawia. Ponadto:

• zapobiega powstawaniu zmarszczek;
• wzmacnia przydatki skórne;
• odnawia płaszcz hydrolipidowy skóry.

Olej arganowy przeznaczony jest głównie do pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej i dojrzałej, zwłaszcza ze skłonnością do alergii czy trądziku. Niekiedy bywa nawet stosowany jako element kuracji przeciwko egzemie, łuszczycy i ospy wietrznej. Odpowiednie użycie olejku reguluje aktywność gruczołów łojowych, spłyca blizny, a nawet wyrównuje koloryt skóry. Olej można wykorzystywać do pielęgnacji oraz ochrony skóry zarówno przed opalaniem, jak i po opalaniu.

Polecany jest posiadaczom włosów szczególnie zniszczonych. Olejowanie włosów to istotny punkt pielęgnacji tego rodzaju włosów. Warto nakładać olejek tak często, jak to tylko możliwe. Na początku można nawet spróbować aplikować go przed każdym myciem. W efekcie włosy po umyciu będą lśniące, bardziej elastyczne i odporne na uszkodzenia oraz szkodliwe działania czynników zewnętrznych. Olejek można nałożyć na kilka godzin przed myciem włosów, jak również dosłownie kroplę na same końcówki już po ich umyciu.

Bibliografia

1. Cisowski W., Fecka I., Włodarczyk M., Owoce arganii (Argania spinosa (L.) Skeels) źródłem oleju tłustego, Postępy Fitoterapii, 18/2017.
2. Hałas P., Nawrocka-Bogusz H., Zastosowanie oleju arganowego w kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 4/2011.
3. Krzykowska M., Olej arganowy – właściwości, działanie i zastosowanie w kosmetologii, Studenckie Zeszyty Naukowe, 2/2016.
4. Małtawska I., Łajs I., Znaczenie spożywcze, lecznicze i kosmetyczne oleju arganowego, Postępy Fitoterapii, 2/2010.