Trądzik

Trądzik to łojotokowe schorzenie skóry manifestujące się grudkami i krostkami zlokalizowanymi głównie na twarzy. Najbardziej typowymi rodzajami choroby jest trądzik pospolity i trądzik różowaty. Leczenie tych chorób wymaga odpowiedniego wskazania ich przyczyn.

Trądzik pospolity

Trądzik pospolity to choroba skóry dotykająca głównie osoby młode w okresie dojrzewania. Szacuje się, że może dotyczyć aż 75% młodzieży, z czego u 1/4 obserwuje się jego ostrzejszą postać wymagającą leczenia dermatologicznego. Zdarza się, że trądzik pospolity pojawia się u osób dorosłych. Wyróżnia się następujące rodzaje trądziku pospolitego:

  • zaskórnikowy;
  • grudkowy;
  • młodzieńczy;
  • grudkowo-krostkowy;
  • skupiony;
  • ropowiczy;
  • bliznowcowy;
  • piorunujący (dający objawy ogólne).

Wykwitami pierwotnymi w trądziku pospolitym są zaskórniki, które przekształcają się w krosty, czemu towarzyszy stan zapalny. Zaskórniki to mieszanina substancji tłuszczowych wraz z resztkami komórkowymi warstwy rogowej naskórka. Ten czop łojowo-rogowy stanowi mieszaninę tłuszczu i białka, co stanowi idealną pożywkę dla bakterii i drobnoustrojów chorobotwórczych. Do przyczyn powstawania trądziku zalicza się:

  • łojotok;
  • nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych (zaburzone złuszczanie);
  • obecność flory bakteryjnej (głównie bakterii Propionibacterium acnes).

Nadmierne rogowacenie mieszków włosowych polega na tym, że w okolicach ich ujść gromadzą się niezłuszczone martwe komórki warstwy rogowej naskórka. To powoduje, że ujścia te stają się znacznie węższe, co w powiązaniu z nadmiarem sebum (będącego efektem łojotoku) doprowadza do zastoju wydzieliny i powstawania zaskórników.

Leczenie trądziku pospolitego

Trądzik pospolity leczy się metodami miejscowymi i ogólnymi. Do leków zwalczających tę chorobę zalicza się:

  • preparaty przeciwbakteryjne, które hamują rozwój drobnoustrojów;
  • retinoidy – działające keratolitycznie i przeciwzapalnie, przez co ograniczają łojotok;
  • sole cynkowe – działające przeciwzapalnie;
  • kortykosteroidy – będące bardzo silnymi lekami przeciwzapalnymi. Stosuje się je wyłącznie w najcięższych przypadkach.

Pacjentów z zaburzeniami endokrynologicznymi leczy się hormonalnie. Niezwykle ważna jest również pielęgnacja skóry trądzikowej – podobna do pielęgnacji cery tłustej, ponieważ główną przyczyną trądziku jest łojotok. Tak więc pielęgnacja tego typu skóry polega na ograniczeniu wydzielania łoju, przeciwdziałaniu zaskórnikom i działaniu antyseptycznym.

Do zasadniczych zabiegów leczniczych przeznaczonych dla skóry trądzikowej zalicza się między innymi:

  • jonoforezę – jej celem jest wprowadzenie w głąb skóry substancji leczniczych przy użyciu prądu galwanicznego. Tą metodą podaje się salicylan sodu, witaminę C oraz wodorowęglan sodowy;
  • eksfoliację naskórka, czyli jego złuszczanie – metoda ta przeciwdziała tworzeniu się zaskórników przez zmniejszenie skutków rogowacenia okołomieszkowego. Ponadto sprzyja usuwaniu blizn potrądzikowych. Zabiegami złuszczającymi odpowiednimi dla skóry trądzikowej są: peelingi chemiczne, kawitacja, a także mikrodermabrazja.

Należy pamiętać, że zabiegi tego typu stosuje się tylko w przypadku trądziku zaskórnikowego. Gdy występują wtórne stany zapalne w postaci ropnych krost, nie wolno przeprowadzać złuszczania naskórka.

Trądzik różowaty

To choroba skóry o podłożu łojotokowym, podobnie jak trądzik pospolity. Jednak w odróżnieniu od niego, wiąże się dodatkowo z występowaniem tak zwanej cery naczynkowej. Jest to cera ze skłonnością do powstawania teleangiektazji. Taka cera charakteryzuje się tym że jest niezwykle wrażliwa (wręcz nadwrażliwa) na działanie czynników zewnętrznych. Efektem podrażnienia, nawet przez delikatne bodźce płynące z otoczenia, jest silna reakcja skóry objawiająca się rumieniem.

Rumień pojawia się najczęściej w środkowej części twarzy, obejmuje nos, czoło i policzki. Początkowo ma charakter przemijający, co oznacza, że po pewnym czasie od zaprzestania działania czynnika drażniącego samoistnie ustępuje. Z czasem może się jednak utrwalić w postaci rozszerzonych naczynek krwionośnych. Na ich tle tworzą się następnie grudki zapalne i płytkie krostki.

Czynnikami zaostrzającymi przebieg choroby są:

  • stres;
  • dym papierosowy;
  • pikantne potrawy;
  • intensywne ćwiczenia fizyczne;
  • spożywanie alkoholu;
  • wysoka lub niska temperatura.

Jak zatem widać, intensywność przebiegu choroby w dużej mierze wynika ze stylu życia.

Leczenie trądziku różowatego

Do leczenia trądziku różowatego stosuje się środki chroniące przed czynnikami drażniącymi. Istotna jest również odpowiednia pielęgnacja skóry. Demakijaż wykonuje się za pomocą łagodnych środków oczyszczających – nie można stosować preparatów zawierających alkohol. Nie zaleca się stosowania peelingów mechanicznych, znacznie lepiej sprawdzają się enzymatyczne. Ponadto wszelkie kosmetyki pielęgnacyjne powinny zawierać składniki przeciwzapalne, wzmacniające ścianki naczyń krwionośnych i nawilżające. Dobrymi składnikami kosmetyków w przypadku trądziku różowatego są:

  • rutyna;
  • witamina K, witamina C i witamina PP;
  • ekstrakt z bratka trójbarwnego i ekstrakt z oczaru wirginijskiego;
  • wyciąg z arniki górskiej.

Wszelkie podejmowanie działanie pielęgnacyjne powinno być niezwykle łagodne i prowadzić do uspokojenia oraz wyciszenia skóry. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na codzienną dietę. Powinna być zdrowa, odpowiednio zbilansowana i bogata w antyoksydanty. Dobrym pomysłem jest suplementacja witamin, spiruliny czy probiotyków. Spirulina stanowi bowiem bogate źródło przeciwutleniaczy pod postacią fikocyjaniny, zaś probiotyki pośrednio wpływają na układ immunologiczny i stan skóry. Spore ilości witaminy C znaleźć można natomiast w aceroli, czarnej porzeczce czy owocach goji. Warto również wypróbować olej z czarnuszki, który wykazuje właściwości bakteriobójcze. 

Bibliografia

  1. Robak E., Kulczycka L., Trądzik różowaty – współczesne poglądy na patomechanizm i terapię, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 64/2010.
  2. Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 2/2014.
  3. Dawidziak J., Balcerkiewicz M., Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego, Farmacja Współczesna, 9/2016.
  4. Kaniewska M., Kosmetologia – podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.

Informujemy, że nasz sklep internetowy wykorzystuje technologię plików cookies, a jednocześnie nie zbiera w sposób automatyczny żadnych informacji, z wyjątkiem informacji zawartych w tych plikach (tzw. „ciasteczkach”).